บทนำ
ปัญหาฝุ่น PM2.5 ในแต่ละภูมิภาคของไทยมีสาเหตุการเกิดที่แตกต่างกันออกไป หากพูดถึงการเกิดมลพิษทางอากาศในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเฉพาะที่จังหวัดขอนแก่นและอุดรธานี มีปัจจัยหลักมาจากการเผาในพื้นที่การเกษตรโดยเฉพาะไร่อ้อย
ขอนแก่นและอุดรธานีได้ชื่อว่าเป็นจังหวัดที่ปลูกอ้อยมากที่สุดในประเทศ ในขั้นตอนการเก็บเกี่ยวผลผลิตและกำจัดเศษซากใบอ้อยที่เหลือ เกษตรกรในพื้นที่ส่วนใหญ่มักใช้การเผา ทำให้เกิดเขม่าขี้เถ้า “หิมะดำ” ก่อมลพิษฝุ่น PM2.5 ในปริมาณสูงจนเป็นอันตรายต่อสุขภาพ แม้เป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย แต่ยังมีผู้ละเมิดฝ่าฝืนอยู่เป็นจำนวนมาก
หนึ่งในวิธีการแก้ไขปัญหานี้อย่างยั่งยืนคือ การให้ความรู้ความเข้าใจและสร้างความตระหนัก เกี่ยวกับปัญหามลพิษทางอากาศและผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวกับเด็ก ๆ ทั้งในห้องเรียนและด้วยนวัตกรรม
ห้องเรียนสู้ฝุ่นดำเผาไร่อ้อย
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ห้างหุ้นส่วนจำกัดเติมเต็มวิสาหกิจเพื่อสังคม สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยและภาคีเครือข่ายเพื่อขับเคลื่อนแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 ตั้งแต่ระดับพื้นที่ไปถึงระดับนโยบาย
สสส. สนับสนุนการออกแบบหลักสูตรเสริมการรับมือกับฝุ่นสภาวะวิกฤตภายใต้ชื่อ “ห้องเรียนสู้ฝุ่น” เพื่อให้ความรู้กับนักเรียนในพื้นที่เสี่ยงต่อปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็กสามารถรับมือกับผลกระทบจากฝุ่น PM2.5
ห้องเรียนสู้ฝุ่นทำให้นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาได้เรียนรู้เรื่องพิษภัยและวิธีป้องกันฝุ่น สอดคล้องกับนโยบายกระทรวงศึกษาธิการ ที่ต้องการให้สถานศึกษาจัดการเรียนการสอนเรื่องการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รวมถึงวิเคราะห์หาสาเหตุและผลกระทบ เพื่อให้เกิดความตระหนักรู้และะจิตสำนึกที่ดี
ห้องเรียนสู้ฝุ่นเป็นกิจกรรมเสริมหลักสูตรการเรียนการสอนแบบบูรณาการ เริ่มต้นที่ภาคเหนือก่อนจะขยายไปสู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นที่จังหวัดขอนแก่นเป็นแห่งแรก และต่อไปยังอุดรธานี
Blue School แอปพลิเคชันอ่านค่าฝุ่น
นอกจากขยายโครงการห้องเรียนสู้ฝุ่นมาสู่โรงเรียนต้นแบบในจังหวัดขอนแก่นและอุดรธานีแล้ว สสส.ยังได้พัฒนานวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพและเพื่อความปลอดภัยจากฝุ่น PM 2.5 ในพื้นที่ขึ้นมา
Blue School เป็นแอปพลิเคชันที่สร้างขึ้นเพื่ออ่านค่าฝุ่นและแจ้งเตือนเมื่อค่าฝุ่นอยู่ในสถานการณ์วิกฤต รวมทั้งให้ความรู้ในการป้องกันรับมือกับฝุ่น PM2.5 กับนักเรียน ที่สำคัญคือ นำความรู้ในการป้องกันและลดฝุ่น PM2.5 ส่งต่อไปยังผู้ปกครองและชุมชน
ในแอปพลิเคชัน Blue School มีวิธีอ่านค่าฝุ่น PM2.5 ผ่านอิโมจิอารมณ์และสี คือ
-สีฟ้า อิโมจิหน้ายิ้ม หมายถึง ค่าฝุ่น PM2.5 อยู่ระหว่าง 0.25 สามารถทำกิจกรรมกลางแจ้งได้ปกติ
-สีเหลือง อิโมจิหน้าเฉย หมายถึง ค่าฝุ่น PM2.5 อยู่ระหว่าง 38-50 ควรงดกิจกรรมกลางแจ้ง
-สีแดง อิโมจิหน้าบึ้ง หมายถึง ค่าฝุ่น PM2.5 ตั้งแต่ 91 ขึ้นไป งดกิจกรรมกลางแจ้ง ใช้อุปกรณ์ป้องกัน และอยู่ในห้องที่ปลอดภัย
Blue School เป็นนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพที่ตอบโจทย์การแก้ไขปัญหาสุขภาพและสอดรับกับบริบทของพื้นที่ควบคู่กับกิจกรรมห้องเรียนสู้ฝุ่นเป็นการสร้างพลเมืองให้สามารถสื่อสารสร้างความตระหนักรู้ถึงผลกระทบจากฝุ่น PM2.5
นักเรียนได้นำความรู้เรื่องการไม่เผาไร่อ้อยส่งต่อไปยังผู้ปกครองและชุมชน รวมไปถึงเศษซากพืชหรือวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรไปทำปุ๋ย ทำน้ำมันไบโอดีเซลเป็นเชื้อเพลิงทดแทน ทั้งยังมีกิจกรรมปลูกต้นไม้ยับยั้งฝุ่นขนาดเล็ก เป็นต้น
ห้องเรียนสู้ฝุ่นและแอปพลิเคชัน Blue School ช่วยเสริมพลังของเยาวชนในการเผยแพร่ความรู้ ส่งเสริมความเข้าใจ และสร้างความตระหนักรู้ให้กับชุมชนและสังคม ซึ่งเป็นวิธีแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศที่อาจได้ผลและยั่งยืนยิ่งขึ้นด้วย
อ้างอิง
หยุด!!หิมะดำ..ทำร้ายปอด ห้องเรียนสู้ฝุ่น..คือทางออก ขอนแก่นต่อยอดนวัตกรรม BLUE SCHOOL, https://shorturl.asia/cgXzb
BLUESCHOOL นวัตกรรมหยุดฝุ่น PM2.5, https://shorturl.asia/Fn2w3
0 ถูกใจ 554 การเข้าชม
งานบทความที่กำลังเป็นที่ได้รับความสนใจ
งานบทความที่เกี่ยวข้อง
เข้าสู่ระบบเพื่อโพสต์ความคิดเห็น
ความคิดเห็น 0