ส่วนที่ 5 ข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อการสืบค้น

บทนำ

กล่าวถึงข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อการสืบค้น ไม่ว่าจะเป็น นิยามศัพท์ ทำเนียบหน่วยงานที่เกี่ยวข้องประเด็นกิจกรรมทางกาย และภาพรวมชุดองค์ความรู้และฐานข้อมูลสื่อสุขภาวะกิจกรรมทางกาย

ส่วนที่ 5 ข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อการสืบค้น

5.1 นิยามศัพท์

กิจกรรมทางกาย (physical activity)	หมายถึง การเคลื่อนไหวของร่างกายโดยกล้ามเนื้อโครงร่าง (skeletal muscles) ที่ทำให้เกิดการเผาผลาญพลังงานที่ส่งผลต่อสุขภาพ (ตามนิยามขององค์การอนามัยโลก) แบ่งได้เป็น 3 ระดับตามการใช้แรงกาย ได้แก่ ระดับต่ำ ระดับปานกลาง และระดับหนัก (mild–moderate-vigorous) ซึ่งรวมอยู่ในรูปแบบกิจกรรม 3 ประเภท ได้แก่ กิจกรรมทางกายที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน กิจกรรมทางกายที่เกี่ยวข้องกับการเดินทาง และกิจกรรมทางกายที่เกี่ยวข้องกับการนันทนาการและกีฬา (Work-Transport-Recreation) โดยแผนฯ ใช้เกณฑ์ชี้วัดตามมาตรฐานขององค์การอนามัยโลก คือ The Global Physical Activity Questionnaire (GPAQ) เป็นเกณฑ์ติดตามผลและวัดการเปลี่ยนแปลง ซึ่งจะเป็นการวัดทั้ง 3 รูปแบบกิจกรรม รวมถึงการใช้อุปกรณ์ การวัดที่เป็นวิทยาศาสตร์ ได้แก่ อุปกรณ์วัดระดับกิจกรรมทางกาย และ Application ในการเก็บข้อมูลกลุ่มตัวอย่าง
พฤติกรรมเนือยนิ่ง (sedentary behavior)	หมายถึง กลุ่มของพฤติกรรมในขณะตื่น ที่มีการใช้พลังงานต่ำในระดับ ≤1.5 METs มักเกิดขึ้นระหว่างการนั่ง หรือเอนนอน เช่น การนั่งหน้าจอโทรทัศน์หรือคอมพิวเตอร์นานเกินไป การนั่งทำงานนานเกินไป ในระดับสากลใช้เกณฑ์การมีพฤติกรรมเนือยนิ่งติดต่อกันเกิน 2 ชั่วโมง ถือว่ามีความเสี่ยง ต่อสุขภาพ และเมื่อสะสมทั้งวันแล้ว ไม่ควรเกินกว่า 12 ชั่วโมงต่อวัน
สิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างหรือพื้นที่สุขภาวะ (built environment or healthy space)	หมายถึง เงื่อนไขทางกายภาพที่เป็นสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง ทั้งในบริเวณเปิดโล่งและในอาคาร ซึ่งเกี่ยวข้องกับการผังเมือง ระบบขนส่ง สาธารณะ การใช้ประโยชน์พื้นที่ทั้งในพื้นที่สาธารณะ พื้นที่เอกชน รวมไปถึงสถานที่ทางธรรมชาติ ที่ได้รับการออกแบบ หรือการจัดการเพื่อสนับสนุนการสร้างโอกาสการมีกิจกรรมทางกายอย่างเท่าเทียมภายใต้กฎระเบียบข้อตกลง ร่วมกัน อาทิ สนามเด็กเล่น ทางเท้า พื้นที่ชุมชน หรือพื้นที่อุทยานทางธรรมชาติ เป็นต้น
กิจกรรมกีฬาที่ปลอดเหล้าปลอดบุหรี่	หมายถึง กิจกรรมการแข่งขันกีฬาทั้งระดับชาติ ระดับจังหวัด และระดับท้องถิ่น ที่ประกาศใช้มาตรการปลอดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่ใน และรอบสนามกีฬา โดยมีการสื่อสารรณรงค์ไปถึงกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ ผู้ชมกีฬา (ทั้งที่ชมในสนามและชมจากการถ่ายทอดทางสื่อ) ผู้เล่นกีฬา กรรมการตัดสิน ผู้สนับสนุน ผู้จัด และชุมชนรอบสนามกีฬา
Active People:	ส่งเสริมให้คนกระฉับเฉง ผ่านการส่งเสริมความรู้ ความตระหนัก และโอกาสเพื่อให้บุคคลทุกกลุ่มและทุกช่วงวัย มีกิจกรรมทางกายอย่างเพียงพอ โดยส่งเสริมและกระตุ้นปัจจัยภายในตัวบุคคลให้มีความรอบรู้ทางกาย (physical literacy) และความรอบรู้ด้านสุขภาพ (health literacy) ในการออกแบบและสร้างโอกาสในการมีกิจกรรมทางกายในวิถีชีวิตที่เหมาะสมตามช่วงวัย
Active Environment:	สภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อกิจกรรมทางกาย เป็นการจัดปัจจัยกระตุ้นจากภายนอก(extrinsic factor) มุ่งเน้นการจัดการสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีกิจกรรมทางกาย ไม่ว่าจะเป็นการจัดการสภาพแวดล้อมในโรงเรียนทั้งโปรแกรมการเรียนการสอน สภาพแวดล้อม ฯลฯ การส่งเสริมการสัญจรที่เอื้อต่อการใช้ชีวิตอย่างกระฉับกระเฉงสำหรับประชากรทุกกลุ่ม การสร้างผังเมืองที่เอื้อต่อการมีกิจกรรมทางกายและนันทนาการ การส่งเสริมกิจกรรมทางกายในสถานที่ทำงาน และการจัดการสภาพแวดล้อมในชุมชนให้ประชาชนเข้าถึงการส่งเสริมกิจกรรมทางกายได้อย่างเท่าเทียมและทั่วถึง
Active Society:	สังคมกระฉับกระเฉง เป็นการสร้างค่านิยมของสังคมที่เห็นและเข้าใจถึงประโยชน์ของการมีกิจกรรมทางกาย และการยกระดับความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อให้เกิดบรรทัดฐานของสังคมที่กระฉับกระเฉงไม่เนือยนิ่ง โดยการสรรสร้างปัจจัยเอื้อและสนับสนุนให้เกิดการเชื่อมต่อระหว่างปัจจัยภายในตัวบุคคลและปัจจัยสภาพแวดล้อมภายนอกอย่างเหมาะสมตามบริบทสังคม กระทั่งกลายเป็นสังคมสุขภาวะ (healthy society) ที่มีการรับรู้ ทราบถึงประโยชน์ และค่านิยมในการให้ความสำคัญกับการใช้ชีวิตอย่างกระฉับกระเฉงไม่เนือยนิ่ง

5.2 หลักการและแนวทางการคัดกรองข้อมูล ความรู้ และสื่อ

5.2.1 หลักความจริง (Authenticity)

หลักความจริง (Authenticity) กล่าวคือเอกสารที่เป็นข้อมูล เอกสารหรือเครื่องมือรูปแบบอื่นที่มีความสำคัญมากต่อการนำไปใช้ในการสื่อสารและขยายผลต่อเนื่องที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ 10 ปี สสส. และห่วงโซ่ผลลัพธ์ 5 ปีของแผนกิจกรรมทางกาย ที่เกิดจากการทำงานของ สสส. และภาคีเครือข่ายที่มีการจัดทำหรือบันทึกเป็นรายงาน ชุดความรู้ หรือรูปแบบอื่นที่สามารถสืบค้นหรือมีหลักฐานเชิงประจักษ์อ้างอิงได้

5.2.2 หลักความถูกต้องน่าเชื่อถือ (Credibility)

หลักความถูกต้องน่าเชื่อถือ (Credibility) เป็นข้อมูลที่ผ่านกระบวนการทำงานในรูปแบบต่างๆ เช่นการวิจัยหรือวิชาการเพื่อค้นหาข้อมูล ความรู้ใหม่ภายใต้บริบทและสถานการณ์ต่างๆ ที่สอดคล้องกับบริบทของสถานการณ์ ความเป็นองค์กร กลุ่มหรือพื้นที่เป้าหมาย และการนำไปใช้ที่มีหลักฐานเชิงประจักษ์ สืบค้นอ้างอิงได้

5.2.3 หลักการเป็นตัวแทน (Representativeness)

หลักการเป็นตัวแทน (Representativeness) โดยพิจารณาจากข้อมูล เอกสารฯ นั้นๆ สามารถเป็นตัวแทนหรือมีเนื้อหาที่ครอบคลุมถึงผลงานย่อยอื่นๆ ที่มีลักษณะหรือบริบทใกล้เคียงกันและสามารถนำมาใช้กับกลุ่มเป้าหมายที่เป็นผู้รับประโยชน์ในการนำไปใช้

5.2.4 หลักความหมาย (Meaning)

หลักความหมาย (Meaning) หมายถึงข้อมูล ความรู้ เอกสารหรือเครื่องมือรูปแบบอื่นที่มีความชัดเจนและสามารถที่จะเข้าใจได้ง่าย และมีนัยสำคัญหรือสื่อความหมายที่สะท้อนต่อเป้าหมายยุทธศาสตร์ 10 ปี สสส. และห่วงโซ่ผลลัพธ์ 5 ปีของแผนกิจกรรมทางกาย โดยที่ไม่ต้องมีกระบวนการที่ต้องนำไปทดสอบหรือพิสูจน์ซ้ำอีกเพื่อหาความเที่ยง ความจริง ใหม่เพิ่ม แต่สามารถนำไปพัฒนาต่อยอดหรือยกระดับการทำงานภายใต้บริบทหรือสถานการณ์ใหม่ๆ เพิ่มเติมหรือต่อเนื่อง

5.3 การวิเคราะห์ สังเคราะห์องค์ความรู้โดยอิงตามยุทธศาสตร์ สสส.

5.3.1 วิเคราะห์ตามกฏบัตรออตตาวาร์ชาร์เตอร์

วิเคราะห์ตามหลักออตตาวาร์ชาร์เตอร์ พบว่า ข้อมูล ความรู้ ฯ จำนวน 174 เรื่องกระจายตาม 5 หลักการออตาร์วาร์ ฯ พบว่า เป็นข้อมูล ความรู้ สื่อและเครื่องมือรูปแบบอื่นสำหรับการพัฒนาทักษะ ส่วนบุคคลมากที่สุด จำนวน 120 เรื่อง และการปรับเปลี่ยนระบบบริการสาธารณสุข มีจำนวนน้อยสุด คือ 4 เรื่อง

5.3.2 วิเคราะห์ตามยุทธศาสตร์แผนส่งเสริมกิจกรรมทางกาย

วิเคราะห์ตามยุทธศาสตร์แผนส่งเสริมกิจกรรมทางกาย : Active People Active Environmental , Active Society และ Active System พบว่า ข้อมูล ความรู้ ฯ กระจายอยู่ ทั้ง 4 ยุทธศาสตร์ จำนวน 174 เรื่อง โดยจำแนกตามยุทธศาสตร์ ดังนี้

5.3.3 วิเคราะห์อิงตามห่วงโซ่ผลลัพธ์

วิเคราะห์อิงกับห่วงโซ่ผลลัพธ์ (Change of Outcome ) ของแผนกิจกรรมทางกาย โดยพิจารณาตามปัจจัยที่ส่งต่อการกำหนดสุขภาพ 4 ด้าน ได้แก่

1)ระบบสนับสนุนการทำงานส่งเสริมกิจกรรมทางกาย: C1

2) นโยบายสาธารณะที่ส่งเสริมกิจกรรมทางกาย: C2

3) ศักยภาพและแนวปฏิบัติของชุมชนและองค์กรที่เอื้อต่อการจัดสภาพแวดล้อม:C3

4) ส่งเสริมทักษะและองค์ความรู้ของกลุ่มเป้าหมายให้เท่าทัน:C4 โดยมีข้อมูล ความรู้ฯ เพื่อการส่งเสริมทักษะและองค์ความรู้ให้เท่าทัน มากที่สุดจำนวน 122 เรื่อง ที่เหลือจำนวน 50 เรื่องกระจายใน C1- C3 ดังนี้

5.3.4 วิเคราะห์อิงกับกลุ่มวัยเป้าหมาย ตามยุทธศาสตร์กลุ่มเป้าหมายของกระทรวงสาธารณสุข

วิเคราะห์อิงกับกลุ่มวัยเป้าหมาย ตามยุทธศาสตร์กลุ่มเป้าหมายของกระทรวงสาธารณสุข ประกอบด้วย 5 กลุ่มวัยได้แก่ เด็กปฐมวัย ( ต่ำกว่า 5 ปี ) กลุ่มเด็กและวัยรุ่น ( 5-17 ปี ) กลุ่มวัยทำงานหรือผู้ใหญ่ ( 18 -59 ปี ) และวัยผู้สูงอายุ (60 ปีขึ้นไป) และยังพบว่า ข้อมูล ความรู้ ฯ ที่รวบรวมได้ มีการนำไปใช้ในการส่งเสริมกิจกรรมทางกายที่คาบเกี่ยวระหว่างช่วงวัย เช่น คาบเกี่ยวช่วงวัยทำงานกับผู้สูงอายุ และใช้ได้กับประชาชนทุกกลุ่มวัย โดยการปรับหรือประยุกต์ให้เหมาะสมและบริบทของกลุ่มเป้าหมาย ดังนี้

5.3.5 วิเคราะห์โดยใช้ฐานองค์กรหรือสถาบัน (Setting Based)

วิเคราะห์โดยใช้ฐานองค์กรหรือสถาบัน (Setting Based ) ได้แก่ บ้าน วัด โรงเรียน ที่ทำงาน สถานประกอบการ สถานหรือหน่วยบริการสาธารณสุข และใช้พื้นที่เป็นฐาน (Area based) ชุมชน และพื้นที่เขตเมือง พบว่า ข้อมูล ความรู้ฯ การส่งเสริมกิจกรรมทางกายทั่วไปสำหรับการสื่อสารเผยแพร่รณรงค์ในวงกว้างเพื่อการรับรู้และเข้าใจ ไม่เฉพาะเจาะจงพื้นที่ หรือองค์กร/สถาบัน มีจำนวนมากสุดถึง 78 เรื่อง และมีข้อมูล ความรู้ที่ใช้ในการส่งเสริมกิจกรรมทางกายสำหรับบ้านหรือครอบครัวรองลงมาจำนวน 26 เรื่อง และ สำหรับโรงเรียน จำนวน 24 เรื่อง ดังภาพรวมผลการวิเคราะห์ที่ใช้มิติความเป็นองค์กร/สถาบันและพื้นที่เป็นฐาน ดังนี้

5.4 สรุปภาพรวมการประมวลผลและสังเคราะห์องค์ความรู้สุขภาวะกิจกรรมทางกาย

กลุ่มวัย	จำนวน ชุดความรู้	ชื่อคู่มือ เอกสาร ข้อมูล สื่อและเครื่องมือรูปแบบอื่น
Active People: ส่งเสริมให้คนกระฉับเฉง
ปฐมวัย	2	คู่มือรูปแบบการเล่นด้วยกิจกรรมทางกายเพื่อส่งเสริมพัฒนาการ ละฝึกทักษะ
ปฐมวัย	2	คู่มือ เล่นเปลี่ยนโลก สำหรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย
เด็กและวัยรุ่น	5 + 1 เครื่องมือ	โปรแกรมเรียนรู้และคู่มือการออกกำลังกาย โดยใช้จานร่อนสำหรับคนพิการ
		ชุดความรู้ “การพัฒนาผู้ฝึกสอนการออกกำลังกายโดยใช้จานร่อน” สำหรับคนพิการ
		คู่มือการเล่นลูสพาร์ท : ชิ้นส่วนเคลื่อนย้ายได้ (Loose parts play)
		คู่มือเล่นกลางโรค
		คู่มือส่งเสริมการเรียนรู้ 3 มิติ เล่น เรียน รู้
ผู้ใหญ่ วัยทำงาน	8	คู่มือลดพุงลดโรค
		คู่มือรอบรู้...สุขภาพวัยทำงาน
		คู่มือขยับในออฟฟิศกันเถอะ
		คู่มือรูปแบบการเล่นเพื่อส่งเสริมพัฒนาการและทักษะเด็กปฐมวัยสำหรับผู้เลี้ยงดูเด็ก
		คู่มือการจัดกิจกรรม walk shop : ส่งเสริมการจัด Healthy Active Meeting
		คู่มืออยากสุขภาพดีต้องมี 3 อ. สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์และให้นมบุตร
		คู่มือแนวทางการดำเนินงานสำหรับบุคลากรการส่งเสริมกิจกรรม ทางกายในหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด
		คู่มือการส่งเสริมกิจกรรมทางกายสำหรับหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด
ผู้สูงอายุ	1 คู่มือ 1 Tool	โปรแกรมการออกกำลังกายเพื่อผู้สูงอายุ E75 (ภายในมีชุดความรู้ย่อย)
คาบเกี่ยวช่วงวัย	11	1) คู่มือเด็กต้องออกมาเล่น
		2) คู่มืออยากสุขภาพดี ต้องมี 3 อ. สำหรับเด็กเล็ก
		3) คู่มือการเล่นที่สำคัญของเด็ก 6-12 ปี
		4) การสอนกิจกรรมทางกายสำหรับเด็กบกพร่องทางสติปัญญา ฉบับผู้ปกครอง
		5) การสอนกิจกรรมทางกายสำหรับเด็กบกพร่องทางสติปัญญา ฉบับผู้ปกครอง
		6) การบริหารกายของสามเณรในโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนก สามัญศึกษา (ฉบับปรับปรุง 2566)
		7) ออกกำลังกายถูกวิธี
		8) มีสุขภาพดีให้สำเร็จ
		9) คู่มือแนวทางการพัฒนาพื้นที่ว่างให้เป็นพื้นที่สีเขียวนาดเล็ก ที่มีคุณภาพและยั่งยืน
		10) การป้องกันและบำบัดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังด้วยการ “ออกกำลังกาย”
ทุกช่วงวัย ปชช.ทั่วไป	2	1) ขยับสนุกทั้งครอบครัว 2) กิจกรรมทางกายประจำบ้าน
Active Environment
ปฐมวัย	3	Move More เรียนสนุกลุกขึ้นขยับ: คู่มือ 2 ฉบับ
ปฐมวัย	3	การสร้างสนามเด็กเล่นโดยใช้หลักการเรียนรู้ของสมองเป็นพื้นฐาน
เด็กและวัยรุ่น	3	การส่งเสริมกิจกรรมทางกายในเด็กด้วยการเล่นตามแนวคิด Active Child Program (ACP)
		แนวทางโรงเรียนส่งเสริมกิจกรรมทางกายในประเทศไทย
		Active Play Active School โรงเรียนฉลาดเล่น
ผู้ ใหญ่ วัยทำงาน	5	องค์กรสร้างเสริมสุขภาพ
		คู่มือสารตั้งต้นเล่ม 1 สนามฉลาดเล่น
		คู่มือสารตั้งต้นเล่ม 2 ห้องเรียนฉลาดรู้
		ข้อแนะนำมาตรฐานสถานประกอบกิจการด้านการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ ฉบับที่ 1
		คู่มือการส่งเสริมกิจกรรมทางกายสำหรับหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด
คาบเกี่ยวช่วงวัย	5	พื้นที่เด็กเล่นสนุก ( คู่มือ 1 เล่ม เครื่องมือ 1 ชุด)
		ป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ใช้หลัก 3อ. 2ส. : คู่มือ + เครื่องมือ
		ข้อปฏิบัติที่ดีในการจัดกิจกรรมวิ่งประเภทถนน
ทุกช่วงวัย ประชาชนทั่วไป	4	Fit From Home อยู่บ้านก็ฟิตได้
		ลานกีฬาวัฒนธรรมชุมชน – คู่มือ 1 เล่ม เครื่องมือ 1 ชุด/ชิ้น
		คู่มือเกณฑ์มาตรฐานสวนสาธารณะเพื่อการออกกำลังกาย
Active Society: สังคมกระฉับกระเฉง
วัยทำงาน/ผู้ใหญ่	2 เล่ม	การจัดกิจกรรมวิ่งประเภทถนนของ IAAF
วัยทำงาน/ผู้ใหญ่	2 เล่ม	การจัดกิจกรรมวิ่งประเภทถนนของประเทศไทย
คาบเกี่ยวช่วงวัย	1	การออกกำลังกายด้วยการวิ่ง

5.5 ทำเนียบหน่วยงานที่เกี่ยวข้องประเด็นกิจกรรมทางกาย

ชื่อหน่วยงาน	สถานที่ติดต่อ	ช่องทางสื่อ
ภาคนโยบาย
กรมควบคุมโรคกระทรวงสาธารณสุข (กองโรคไม่ติดต่อ)	88/21 ถนน ติวานนท์ ตำบลตลาดขวัญ อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี 11000 โทรศัพท์ 02-590-3000 แฟกซ์ 02-591-8397 saraban@ddc.mail.go.th	https://multimedia.anamai.moph.go.th/ สื่อ อาทิ คู่มือแนวทางการเฝ้าระวังและสอบสวนโรค กรณีการหมดสติหรือเสียชีวิตขณะวิ่งในที่สาธารณะ สำหรับผู้ปฏิบัติงาน
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข (กองกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ)	ที่อยู่ : 88/22 ม.4 ถ.ติวานนท์ ต.ตลาดขวัญ อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000 โทรศัพท์ : 0-2590-4000 โทรสาร : 0-2590-4094 mailmaster@anamai.mail.go.th	https://multimedia.anamai.moph.go.th/help-knowledge/categories/exercise/ สื่อ อาทิ แนวทางการดำเนินงานสำหรับบุคลากร PA ในหญิงตั้งครรภ์ ลูกแข็งแรงเริ่มต้นที่แม่กระฉับกระเฉง
ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย	สำนักงานเลขาธิการราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย ชั้น 8 อาคารเฉลิมพระบารมี ๕๐ ปี เลขที่ 2 ซอยศูนย์วิจัย ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310 เบอร์โทรศัพท์ : 0-2716-5721-22, 0-2716-5724 เบอร์โทรสาร : 0-2716-5720 pr_rtcog@rtcog.or.thandsc_rtcog@rtcog.or.th
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา (การกีฬาแห่งประเทศไทย (กกท.) ภายใต้กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา)	4 ถนนราชดำเนินนอก แขวงวัดโสมนัส เขตป้อมปราบศัตรูพ่ายกรุงเทพมหานคร 10100 โทรศัพท์ 0-2283-1500 โทรสาร 0-2283-1501	https://dopah.anamai.moph.go.th/th/e-book saraban@mots.go.th
ภาควิชาการ
ศูนย์พัฒนาองค์ความรู้ด้านกิจกรรมทางกายประเทศไทย (TPAK)	สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล เลขที่ 999 ถ.พุทธมณฑลสาย 4 ต.ศาลายา อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม 73170 โทรศัพท์ 02-441-0201 ต่อ 307,317,524,525 โทรสาร02-441-9333 admin@tpak.or.th	https://tpak.or.th/th/concept/printmedia/all/all/all
มหาวิทยาลัยมหิดล	999 ถ.พุทธมณฑลสาย 4 ต.ศาลายา อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม 73170 02-2849-6000
ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม
สมาคมกีฬาระดับชาติและระดับจังหวัด 1.สหพันธ์สมาคมกรีฑานานาชาติ (International Association of Athletics Federations: IAAF) 2. สมาคมการแข่งขันวิ่งมาราธอนและวิ่งระยะไกลนานาชาติ (Association of International Marathons and Distance Races: AIMS) 3.สมาคมกีฬากรีฑาแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (Athletic Association of Thailand PATRON : HIS MAJESTY THE KING : AAT)	เว็บไซต์ aims-worldrunning.org สมาคมกรีฑาแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เลขที่ A05-A06 ศูนย์กีฬามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ถ. เชียงราก ต. คลองหนึ่ง อ. คลองหลวง จ. ปทุมธานี 12121 โทร. 02-564-3322-5 โทรสาร 02-564-3444, 02-564-3555	1. เว็บไซต์ www.iaaf.org
สมาพันธ์และมูลนิธิสมาพันธ์ชมรมเดิน-วิ่งเพื่อสุขภาพไทย	มูลนิธิสมาพันธ์ ชมรมเดิน-วิ่ง เพื่อสุขภาพไทย	Fackbook สมาพันธ์ชมรมเดินวิ่ง เพื่อสุขภาพไทย
เครือข่ายคนไทยไร้พุง	ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย อาคารเฉลิมพระบารมี 50 ปี ชั้น 7 เลขที่ 2 ซอยศูนย์วิจัย ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง จ.กรุงเทพฯ 10310 โทรศัพท์ 081-933-4005	https://www.raipoong.com/

5.6 ฐานข้อมูล สื่อ ชุดความรู้ ภาพรวมประเด็นกิจกรรมทางกาย

แหล่งรวบรวมสื่อชุดความรู้กิจกรรมทางกาย

สามารถโหลดสื่อได้ที่นี่

หรือสามารถแสกน QR โค้ช เพื่อดาวน์โหลดสื่อได้ที่นี่

ชื่อสื่อชุดความรู้
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
1) Active People: ส่งเสริมให้คนกระฉับเฉง
1.การเล่นที่สำคัญของเด็ก 6-12 ปี
2. สามสมดุล (EMS: Eat Move Sleep) สร้างสมดุลให้สมวัย มี 7 ฉบับ
EMS ฉบับที่ 1 ตอน สามประสาน สร้างสมดุล Healthy & Happy Kids
EMS ฉบับที่ 2 Healthy Kids เด็กไทยร่างกายแข็งแรง
EMS ฉบับที่ 3 Sedentary Behavior เนือยนิ่งพฤติกรรมสโลว์เสี่ยงโรค
EMS ฉบับที่ 4 Happy Kids จิตสั่งกาย ดูแลสุขภาพใจ คือ หัวใจสุขภาพกายแข็งแรง
EMS ฉบับที่ 5 กลุ่มโรคเซลล์สมองเสื่อม
EMS ฉบับที่ 6 สามสมดุล (EMS: Eat Move Sleep) ลดเสี่ยงโรค NCDs
EMS ฉบับที่ 7 กิน นอน เล่น สมดุลสร้าง Self-Esteem
3. Happy & Healthy Family ครอบครัวนี้มีดี มี 8 ตอน
ตอนที่ 1 ขยับ ขยับ (ช่วยพ่อล้างรถ )
ตอนที่ 2 สายตาสั้น
ตอนที่ 3 ติดจอ
ตอนที่ 4 Floor play การเล่นโดยใช้พื้น
ตอนที่ 5 ตาราง 9 ช่อง
ตอนที่ 6 ยิ่งปั่นยิ่งดี
ตอนที่ 7 เลอะเทอะ
ตอนที่ 8 ออกมาเล่น
4. เคล็ดลับฝึกพัฒนาการลูกที่บ้าน
5.ออกมาเล่นฉบับผู้ปกครอง
6.หยุดพฤติกรรมเนือยนิ่ง เพิ่มกิจกรรมให้กายใจแข็งแรง
7.ยืดได้ยืดดี 6 ท่ายืดกล้ามเนื้อป้องกันออฟฟิศซินโดรม
8. เดินได้ เดินดี
9. ขยับสนุกทั้งครอบครัว
10.คู่มือการสอนกิจกรรมทางกายสำหรับเด็กบกพร่องทางสติปัญญา ฉบับผู้ปกครอง
11.เล่นแบบไหนเสริมความแข็งแรงป้องกันโรคอ้วน
12.ทำไมถึงต้องนอนดี
13. 4 เคล็ดลับที่ช่วยเพิ่มส่วนสูงของลูกน้อย
14. IDEA ชวนเด็กติดเกมออกมาเล่น, เคล็ด(ไม่)ลับ ชวนเด็กติดเกมออกมาเล่น ชวนเด็กออกมาเล่น ลดเสี่ยงเลี่ยงโรค
15.เด็กต้องออกมาเล่น
16.การออกกำลังกาย ระบบภูมิคุ้มกันและโรคหัวใจ
17. 5 ท่าบริหารกายง่ายๆทำได้ที่บ้าน, 5ท่า Cardio exercise ด้วยเก้าอี้ตัวเดียว
18.โยคะและออกกำลังกายแตกต่างกันยังไงนะ
19. 4 อาการบาดเจ็บยอดฮิตของนักวิ่ง
20.พฤติกรรมนิ่งเฉย อยู่เฉยๆก็อันตรายแล้ว
21.พระสงฆ์ก็ออกกำลังกายได้
22.แกว่งแขน ลดพุง ลดโรค, ลดพุงเห็นผลด้วย 4 วิธี
23.ออกกำลังกายถูกวิธี
24.มีสุขภาพดีให้สำเร็จ
25. โปรแกรมเรียนรู้และคู่มือการออกกำลังกาย โดยใช้จานร่อนสำหรับคนพิการ และชุดความรู้ “การพัฒนาผู้ฝึกสอนการออกกำลังกายโดยใช้จานร่อน” สำหรับคนพิการ
26. 3 ท่าออกกำลังกายกระตุ้นและพัฒนาสมองเด็ก
27. 3 วิธีส่งเสริมกิจกรรมทางกายสำหรับเด็ก
28. 4 กิจกรรมเสริมสร้างพัฒนาการด้านร่างกายของเด็ก
29. 10 ข้อดีเมื่อมีกิจกรรมทางกาย
30. หนังสือภาพนิทานร้องเป็นเล่นสนุก
31. ข.ขยับบ่อย ๆเปลี่ยนทุกอิริยาบถเป็นการออกกำลังกาย
32. เคล็ดลับสุขภาพดีสมวัยสูงอายุ
33. เคล็ดลับสุขภาพดีสมวัยทำงาน
34. เคล็ดลับสุขภาพดีสมวัยวัยรุ่น
35. Food&Fit กินเป็นขยับบ่อยสุขภาพดี
36. ขยับกระฉับกระเฉง เพื่อสุขภาพที่ดี
37. คู่มือลดพุงลดโรค
38. อยากสุขภาพดี ต้องมี 3 อ. สำหรับเด็กเล็ก
39. อยากสุขภาพดีต้องมี 3อ.สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์และให้นมบุตร
40. ขยับในออฟฟิศกันเถอะ
41. ลดพุงลดโรค: ไขมันเริ่มสลาย
42. อัพเลเวลชีวิตด้วยกิจกรรมทางกาย
43. คู่มือ 10 สัปดาห์สู้ชีวิตใหม่
44. รู้เท่าทันพฤติกรรมเสี่ยงกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs)
45. Office Exercise ห่างไกลออฟฟิศซินโดรม
46. กิจกรรมทางกายแบบไหนลดเนือยนิ่ง
47. กิจกรรมทางกายระดับปานกลางถึงหนัก
48. ขยับกายได้ทุกที่กับเก้าอี้ขยี้พุง
49. ขยับแค่ไหนให้เพียงพอ
50. ขยับฉบับผู้สูงอายุ
51. “คลินิกนักวิ่ง” เตรียมความพร้อมวิ่งสู่วิถีชีวิตใหม่
52. ท่ากระชับขาบริหารตามดาว
53. ท่าลดไขมันสำหรับเด็กจ้ำม่ำ
54. ทำไมต้องมีกิจกรรมทางกาย
55. นั่งนานทำป่วยสารพัดโรค
56. นั่งและยืนทำงานให้ถูกวิธี
57. เปลี่ยนบ้านให้เป็นฟิตเนส เล่นง่ายใช้อุปกรณ์น้อย
58. ร่างกายดีถ้าดูแลเป็น
59. รำไม้พลองเพิ่มความแข็งแรงทุกช่วงวัย
60. เล่นแบบไหนพัฒนาทักษะที่จำเป็นตามช่วงวัย
61. ขยับฉบับหนุ่มสาวออฟฟิศ
62. ขยับฉบับพ่อบ้านแม่บ้าน
63. เล่น 60 นาทีทุกวัน ลดเด็กอ้วน
64. การออกกำลังกายเพื่อป้องกันการหกล้มในผู้สูงอายุ
65. คุมอาหารออกกำลังกายพิชิตพุงได้สำเร็จ
66. สิ่งที่ผู้สูงวัยต้องคำนึงในการออกกำลังกาย
67. ชวนขยับสักนิดเพื่อออฟฟิศปลอดโรค
68. เริ่มเดินวันนี้สุขภาพดีอยู่ใกล้แค่เอื้อม
69. ออกกำลังกายง่ายๆ ช่วงโควิด
70. เคล็ดลับสร้างกิจกรรมทางกายในครอบครัวเพื่อต้านโควิด-19
71. ยิ่งเล่น ยิ่งโต สารพัดประโยชน์ที่เด็กจะได้จากการเล่น
72. ท่าบริหารกล้ามเนื้อสำหรับผู้สูงอายุ
73. 3 สิ่งพึงระวังเมื่อออกกำลังกายในหน้าร้อน
74. ข้อแนะนำขององค์การอนามัยโลก สำหรับกิจกรรมทางกายและพฤติกรรมเนือยนิ่ง (ฉบับย่อ) 2564
75. ข้อแนะนำเกี่ยวกับกิจกรรมทางกาย พฤติกรรมเนือยนิ่งและการนอนหลับ สำหรับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี
76.อ้วนและอ้วนลงพุง
77. ท่าออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุ (Active Aging)
78. ฉบับย่อแผนปฏิบัติการระดับโลกเพื่อส่งเสริมกิจกรรมทางกายปี พ.ศ.2561-2573
79. การเรียนรู้ด้วยการกระทำกิจกรรม (Active Play)
80. พาบางกอกออกเดิน
81. วิ่ง...สู่ชีวิตใหม่ฉบับการ์ตูน
82. กิจกรรมทางกายสไตล์ใคร (สไตล์มัน)
83. คู่มือการเล่นลูสพาร์ท: ชิ้นส่วนเคลื่อนย้ายได้ (Loosepartsplay)
84. 5 เหตุผลที่ทั่วโลกนิยมใช้จักรยานในช่วงโควิด-19
85. NCDsScreening3groupsTool
86. การทำกิจกรรมทางกาย
87. 4 ท่าบริหารสร้างเสริมบุคลิกภาพ
2) Active Environment: สภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อกิจกรรมทางกาย
1. Move More เรียนสนุกลุกขึ้นขยับ
2. Active Play Active School โรงเรียนฉลาดเล่น
3.คู่มือการสร้างสนามเด็กเล่นโดยใช้หลักการเรียนรู้ของสมองเป็นพื้นฐาน
4. Fit From Home อยู่บ้านก็ฟิตได้
5. 4PC เพื่อคุณภาพกิจกรรมทางกาย
6. พื้นที่เด็กเล่นสนุก
7.องค์กรสร้างเสริมสุขภาพ
8.พลัง พชอ. โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง NCDs
9. ข้อปฏิบัติที่ดีในการจัดกิจกรรมวิ่งประเภทถนน
10. คู่มือลานกีฬาวัฒนธรรมชุมชน
11. มุมเล่นในศพด.
12. โครงการศึกษาพัฒนาอุปกรณ์และพื้นที่ต้นแบบเพื่อส่งเสริมกิจกรรมทางกายและสนับสนุนให้เกิดเครือข่ายชุมชนสุขภาวะฉบับสมบูรณ์
13. เปลี่ยนพื้นที่ว่างให้เป็นพื้นที่สีเขียวที่ตอบโจทย์คนในชุมชน
หัวข้อหลัก : 3) Active Society : สังคมกระฉับกระเฉง
1. คู่มือการออกกำลังกายด้วยการวิ่ง
2. คู่มือการจัดกิจกรรมวิ่งประเภทถนนของ IAAF
สำนักอนามัยการเจริญพันธ์ (อพ.) กระทรวงสาธารณสุข
1) Active People : ส่งเสริมให้คนกระฉับเฉง
1. อยากจะวิ่ง ยิ่ง ต้องรู้ (ฉบับมือใหม่เริ่มวิ่ง)
2. ป้องกัน หัวใจและหลอดเลือด ด้วยหลัก 3อ.2ส.
3. 3 เรื่องพื้นฐาน นักวิ่งมือใหม่ ควรรู้
4. ชวนลดโรค ลดพุง ด้วยการออกกำลังกาย 3 แบบ
5. ยุ่งมากมีเวลาน้อยก็ออกกำลังกายได้นะ
6. ออกกำลังกาย เช้า หรือ เย็น ก็ดีกับสุขภาพ
7. 8 กิจกรรมส่งเสริม เด็กวัยเรียนวัยรุ่นให้มีกิจกรรมทางกาย
8. ออกกำลังกาย ในวันที่อากาศร้อนจัด ควรระวัง !!อากาศร้อนจัด ออกกำลังกาย เสี่ยงร่างกายพัง
9. 6 กีฬาในร่มเล่นได้ไม่แคร์ฝุ่น
10. “เปลี่ยน” ที่ทำให้ชีวิตดีขึ้น ต้อนรับปีใหม่
11. กระโดด โลดเต้น เล่นสนุก 60 นาที
12. 6 ประโยชน์เพิ่มขยับลดพฤติกรรมเนือยนิ่ง
13. 10 ข้อ ออกกำลังกายในช่วงโควิด-19 ระบาด
14. ออกกำลังกายหน้าร้อน ต้องเตรียมตัวอย่างไร
15. ข้อแนะนำออกกำลังกายช่วงหน้าร้อน
16. 4 ข้อควรรู้ ก่อนวิ่งออกกำลังกาย
17. ฟิตอยู่บ้าน ช่วยชาติต้าน COVID-19
18. สา’สุข ชัวร์ : 8 วิธีวิ่งอย่างไรให้ปลอดภัย
19. ปั่นจักรยาน 1 ชั่วโมง ร่างกายได้ประโยชน์อย่างไร
20. ปรับสมดุลร่างกายคลายโรค…ด้วย “มณีเวช”
21. คู่มือการบริหารกายของสามเณรในโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา (ฉบับปรับปรุง) 2566
22. คู่มือรูปแบบการเล่นด้วยกิจกรรมทางกาย เพื่อส่งเสริมพัฒนาการและฝึกทักษะ สำหรับเด็กปฐมวัย
23. คู่มือรูปแบบการเล่นเพื่อส่งเสริมพัฒนาการและทักษะเด็กปฐมวัยไทยสำหรับผู้เลี้ยงดูเด็ก
24. คู่มือการป้องกันและบำบัดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังด้วยการ “ออกกำลังกาย”
25. คู่มือ เล่นเปลี่ยนโลก สำหรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย
26. “เล่น ให้ได้เรื่อง” พ่อแม่ 4.0 รู้ทันเรื่องเล่นเจนอัลฟ่า
27. ข้อแนะนำการส่งเสริมกิจกรรมทางกายการลดพฤติกรรมเนือยนิ่งและการนอนหลับ สำหรับเด็กปฐมวัย (แรกเกิด - 5 ปี)
28. ข้อแนะนำการส่งเสริมกิจกรรมทางกายการลดพฤติกรรมเนือยนิ่งและการนอนหลับ สำหรับสตรีตั้งครรภ์และหลังคลอด
29. จิงโจ้ยืดตัว ชุดที่ 1: version ก้าวท้าใจ วัยเรียนวัยรุ่น (ขนาด A3)
30. โปสเตอร์ จิงโจ้ยืดตัวชุดที่ 2: Version ก้าวท้าใจ วัยเรียนวัยรุ่น
31.ข้อแนะนำการส่งเสริมกิจกรรมทางกายสำหรับประชาชน
32. รอบรู้...สุขภาพวัยทำงาน
33. โปรแกรมการออกกำลังกายเพื่อผู้สูงอายุ E75
34. ข้อแนะนำการออกกำลังกายในผู้เป็นโรคเบาหวาน
2) Active Environment: สภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อกิจกรรมทางกาย
1. คู่มือเกณฑ์มาตรฐานสวนสาธารณะเพื่อการออกกำลังกาย
2. คู่มือข้อแนะนำมาตรฐานสถานประกอบกิจการด้านการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ ฉบับที่ 1
3. การส่งเสริมกิจกรรมทางกายในSetting (สถานศึกษา/ที่ทำงาน/ชุมชน)
3) Active Society: สังคมกระฉับกระเฉง
1. มาตรการ และคำแนะนำสำหรับ Setting 1 คำแนะนำสวนสาธารณะและสนามกีฬากลางแจ้ง
2. มาตรการ และคำแนะนำสำหรับ Setting 2 แนวทางการปฏิบัติสนามกีฬาในร่ม โรงยิม
3. มาตรการ และคำแนะนำสำหรับ Setting 3 แนวทางปฏิบัติ ฟิตเนสและยิมออกกำลังกาย
4. มาตรการ และคำแนะนำสำหรับ Setting 4 แนวปฏิบัติการออกกำลังกายการแข่งวิ่ง
ศูนย์พัฒนาองค์ความรู้ด้านกิจกรรมทางกายประเทศไทย (TPAK)
1) Active People : ส่งเสริมให้คนกระฉับเฉง
1. ความเหลื่อมล้ำของการมีกิจกรรมทางกายในประเทศไทย
2. เล่นกลางโรค
3. สรุปบทเรียนการทำงานและแนวทางการขยายผล การดำเนินงานเพื่อพัฒนาต้นแบบ “เล่นกลางโรค”
4. ชุดคู่มือส่งเสริมการเรียนรู้ 3 มิติ เล่น เรียน รู้
5. คู่มือการจัดกิจกรรม walk shop เครื่องมือส่งเสริมการจัด Healthy Active Meeting
6. ความจำเป็นสำหรับการส่งเสริม “ความรอบรู้ทางกาย (Physical literacy: PL)” ให้กับคนไทยทุกกลุ่มวัย
7. สถานการณ์การเข้าถึงนโยบายการส่งเสริมกิจกรรมทางกาย (8 Investment) ของประชากรไทย
8. บทสังเคราะห์ความสำเร็จ เพื่อกำหนดทิศทางการทำงานของ สมาพันธ์ชมรมเดินวิ่งเพื่อสุขภาพไทย ในยุคชีวิตวิถีใหม่
9. บทวิเคราะห์สถานการณ์ความเหลื่อมล้ำ ด้านการมีกิจกรรมทางกายในกลุ่มประชากรหญิงไทย
10. แนวทางการดำเนินงานสำหรับบุคลากรการส่งเสริมกิจกรรมทางกายในหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด
11. ลูกแข็งแรงเริ่มต้นที่แม่กระฉับกระเฉง คู่มือการส่งเสริมกิจกรรมทางกายสำหรับหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด
12. Inside Out กิจกรรมทางกายจากภายในสู่ภายนอก
13. คู่มือแนวทางการเฝ้าระวังและสอบสวนโรค กรณีการหมดสติหรือเสียชีวิตขณะวิ่งในที่สาธารณะ สำหรับผู้ปฏิบัติงาน
14. คู่มือกิจกรรมทางกายประจำบ้าน
2) Active Environment : สภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อกิจกรรมทางกาย
1. คู่มือสารตั้งต้นเล่ม 1 สนามฉลาดเล่น และ คู่มือสารตั้งต้นเล่ม 2 ห้องเรียนฉลาดรู้
2. คู่มือการส่งเสริมกิจกรรมทางกายในเด็กด้วยการเล่นตามแนวคิด
3. คู่มือแนวทางโรงเรียนส่งเสริมกิจกรรมทางกายในประเทศไทย และแผ่นพับการส่งเสริม กิจกรรมทางกายในโรงเรียน
3) Active Society : สังคมกระฉับกระเฉง
1. ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริม กิจกรรมทางกาย ประเทศไทย (สนับสนุนเล่น เรียน รู้)
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา (MOST)
3) Active Society: สังคมกระฉับกระเฉง
1. คู่มือการจัดกิจกรรมวิ่งประเภทถนนของประเทศไทย (กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา)

แหล่งรวบรวมสื่อชุดความรู้กิจกรรมทางกาย

สามารถโหลดสื่อได้ที่นี่

หรือสามารถแสกน QR โค้ช เพื่อดาวน์โหลดสื่อได้ที่นี่

อ้างอิง

1.เพลินพาดี. รายงานการทบทวนองค์ความรู้สุขภาวะการส่งเสริมกิจกรรมทางกาย เพื่อสนับสนุนการสื่อสารและขยายผล ภายใต้โครงการทบทวนและประมวลองค์ความรู้สุขภาวะเชิงประเด็นเพื่อสนับสนุนการสื่อสารและขยายผล สนับสนุนโดย ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

2.นางสาวปรีดารัตน์ ศรัทธานนท์กุล. รายงานฉบับสมบูรณ์การประมวลและสังเคราะห์เพื่อจัดชุดข้อมูลองค์ความรู้ประเด็นส่งเสริมกิจกรรมทางกาย ภายใต้โครงการทบทวนและประมวลองค์ความรู้สุขภาวะเชิงประเด็นเพื่อสนับสนุนการสื่อสารและขยายผล สนับสนุนโดย ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)